در باب خــَرفهمیت

ساده ترین کار دشوار نوشتن است       «کارل پوپر»

 در دانشگاه، استادی داشتم که تمام جزوه درسی اش محدود می شد به ده یا پانزده صفحه.کل کتاب هفتصد صفحه ای را که باید سیصد صفحه اش را دستکم درس می داد،با پنج و یا شش مثال طولانی و با توضیحاتی مفصل تدریس می کرد و تمام.در امتحاناتش نیز روال تصحیح اش چنین بود،چنانچه احساس می کرد که دانشجو  مفهوم را درک کرده و قوای تحلیل دارد نمره پاسی را می داد و دانشجویان هم می دانستند که گردن کج کردن و کاسه لیسی هم برایش اهمیتی ندارد و در صورت تداوم فحش به فامیل نزدیک در پی دارد .ما اسم روشش را گذاشته بودیم «خر فهم»کردن.مفهوم مهم بود و تحلیل مسئله،می توانستی پاس می شد و نمی توانستی هم باید  چهار ماه دیگر  پشت میز یونیورسیتی کـــِز کنی. از شما چه پنهان که دست بر قضا من از تمامی دوران دانشگاهم فقط خاطرات کلاس های استاد «خــَر فهم » کــُن را در یاد سپرده ام و بالاترین نمراتم نیز در همان درس ها شد.باقی را به ضرب و زور پاس کردم و زیاد چیزی در خاطرم نمانده.میراث کوچک استاد برایم شد درسی که به من داد و میراث بزرگش شد تلاش برای ساده و روان نوشتن و توسل به مثال های سر دستی

اما دو پهلو نویسی و در انتقال مطلب ،ســُرنا را از سر گشاد زدن در ایران تاریخی دیرینه دارد و چه نویسندگانی که با استفاده از زبان مبهم و به کار گیری واژگان گنگ برای خود کیا و بیایی راه نینداختند. گویا هنوز که هنوز است گرد و خاک راه انداختن وتوسل به موضوعات کلی و پیچیده خریدار زیاد دارد و در فرهنگ این دیار،کسی را که بیشتر مبهم می نویسد بیشتر اکرام می کنند.چند دهه پیش مرحوم فردید در سخنرانی هایش،آنچنان شلوغش می کرد و پیچ و تاب می داد و عبارات منساز و ساختگی تحویل می داد که مخاطبانش انگشت به دهان می ماندند و نا فهمیدن شان را یک ریز به حساب نفهمی شان واریز می کردند.امروز که ماسک ها افتاده و اشنایی با فلسفه غرب کمی بهتر از آن روزگاران گشته،بسیاری انگشت حیرت و حسرت به دهان می گیرند که چطور درک نکردند که این سخنرانی ها و سخن پراکنی ها در حقیقت کلافی سر درگم است که برای ترساندن مخاطبین برپا شده و نیک بنگری در آن تـــــوهــــا براستی خبری نیست.

 دکتر محمد صنعتی نقل می کند که یکبار از داریوش آشوری پرسیده که شما که این طور منتقد فردید هستید،چرا آن زمان با او حشر و نشر داشتید و چیزی نمی گفتید؟استاد عزیز هم در پاسخ گفته که ما آن روزگاران  گمان می کردیم که ما چیزی نمی دانیم.

به شخصه کوشش می کنم که در نوشته ها،به سراغ موضوعات جزئی و قابل لمس بروم تا با استفاده از مثال های ساده بتوانم موضوع مدنظر را ساده تر برسانم،برایم مهم است که مخاطب در حین خواندن کمی فکر کند و اگر با من موافق نیست،دستکم دیدگاه خود را از زاویه ای دیگر بیان کند،اینکه تا چه حد در این هدف موفق بوده ام به رای مخاطب بستگی دارد.

پ.ن.1: چنانچه با متونی رو در رو شوم که سعی در گرت و خاک راه انداختن دارند با زدن دکمه قرمز گوشه صفحه کار را تمام می کنم.

پ.ن.2: برای خواندن رای داریوش آشوری نسبت به فردید می توانید به مقاله اش در کتاب "ما و مدرنیت" رجوع کنید.

پ.ن.3: قبول دارم که همه موضوعات را نمی توان ساده کرد،ولی بر این نظرم که موضوعات پیچیده را می توان ساده بیان کرد
پ.ن.4: امیدوارم همان مشکلات قدیمی را نداشته باشم و کسی به خودش نگیرد.عنوان بدین جهت است که کلمات نا متداول بیشتر در ذهن می ماند،و نه چیزی بیشتر